Kwasowa erozja szkliwa
Kwasowa erozja szkliwa – mało kto o niej wie, jednak dotyka coraz większy odsetek populacji. Wśród naszych pacjentów również obserwujemy coraz więcej tego typu przypadków. W jaki sposób rozpoznać kwasową erozję szkliwa i jak jej zapobiegać?
Według badania ESCARCEL, przeprowadzonego w Wielkiej Brytanii, Włoszech, Francji, Hiszpanii, Finlandii, Estonii i na Łotwie), około 30% Europejczyków w wieku 18-35 lat ma ubytki szkliwa wywołane działaniem kwasów. Do podobnych wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku – wyniki ich badań wskazują, że kwasowa erozja niszczy szkliwo u mniej więcej 30% Polaków. Najczęściej dotyka ona osoby w wieku 18-24 lata (33,33% przypadków w badanej grupie), najrzadziej z kolei osoby w wieku 35-44 lata (6,11%).
Problem jest tym większy, że erozja szkliwa początkowo nie daje zauważalnych objawów. Pierwsze zmiany może wykryć jedynie dentysta. Tym bardziej, że najczęstszą lokalizacją tego typu zmian są powierzchnie policzkowe lub przedsionkowe zębów, przylegające do wewnętrznej strony policzków. Nie są to powierzchnie, które oglądamy na co dzień podczas mycia zębów. Dlatego tak ważne są regularne przeglądy profilaktyczne.
Kiedy zmiany są widoczne, erozja jest już zaawansowana. Chory na początku zauważa zmatowienie powierzchni zęba i przyciemnienie szkliwa (jest cieńsze, więc „prześwieca” przez nie szaro-brązowa zębina). Potem widoczne gołym okiem są ubytki – płaskie, rozległe, o łagodnych brzegach. Często pierwszym sygnałem jest nadwrażliwość zębów. Czasem chorzy mówią nam, że „cierpną” im zęby po zjedzeniu np. truskawek czy jabłek.
Kwasowa erozja szkliwa – przyczyny
Głównym winowajcą erozji szkliwa są kwasy zewnątrzpochodne, które dostarczamy do jamy ustnej wraz z pożywieniem. Dieta bogata w świeże owoce i warzywa zawierające kwasy, napoje gazowane, soki i herbaty owocowe, wino czy marynowane w occie przekąski – wszystko to naraża szkliwo naszych zębów. Zwłaszcza latem i wczesną jesienią, kiedy mamy większą motywację do regularnego jedzenia większych ilości sezonowych warzyw i owoców.
Szkliwo niszczą także kwasy wewnątrzpochodne. Jeśli cierpisz na refluks żołądkowo-przełykowy (tzw. „zgagę”) lub męczą cię nawracające wymioty, jesteś w grupie ryzyka. Podobnie jak osoby z kserostomią, czyli nadmierną suchością w ustach. Mogą ją wywoływać np. przyjmowane leki przeciwdepresyjne, antyhistaminowe czy stosowane w leczeniu choroby Parkinsona. Na kserostomię narażone są również osoby przechodzące chemioterapię, radioterapię głowy i szyi czy po prostu pijące zbyt mało wody.
Jeśli do tego dodamy jeszcze zbyt silne szczotkowanie zębów, zwłaszcza z użyciem past intensywnie wybielających i/lub twardych szczoteczek, ryzyko wzrośnie.
Jak leczyć erozję szkliwa?
Zmiany wywołane przez działanie kwasów są nieodwracalne. Uzupełnianie ubytków zwykle nie przynosi trwałych rezultatów. Towarzyszącą erozji nadwrażliwość zębów można minimalizować w gabinecie z użyciem profesjonalnych preparatów do znoszenia nadwrażliwości. Można też zamknąć otwarte kanaliki zębinowe. Najważniejsza jednak jest profilaktyka – zarówno ta pierwotna, jak i wtórna.
Jak zapobiegać kwasowej erozji szkliwa?
Najprościej rzecz ujmując, należy eliminować przyczyny. W głównej mierze będzie to sprowadzać się do wdrożenia zdrowych nawyków dietetycznych:
- unikaj jedzenia owoców niedojrzałych,
- po zjedzeniu kwaśnych owoców lub kiszonych warzyw przepłucz usta czystą wodą,
- ogranicz jedzenie kwaśnych owoców i picie kwaśnych napojów do 3-5 razy dziennie,
- zrezygnuj z przekąsek marynowanych w occie,
- soki i herbaty owocowe pij przez słomkę (polecamy szczególnie słomki bambusowe, używanie słomek stalowych podnosi ryzyko ukruszenia szkliwa),
- jeśli to możliwe, przeplataj jedzenie pokarmów kwaśnych pokarmami zawierającymi duże ilości wapnia, fosforu czy potasu (idealnym połączeniem jest np. sałatka z pomarańczy i banana),
- zrezygnuj z napojów gazowanych, słodzonych oraz toników.
Zamień szczoteczkę o sztywnym włosiu na średnią lub miękką i unikaj past silnie wybielających.
Jeśli przyczyną kwasowej erozji szkliwa jest upośledzenie wytwarzania śliny w jamie ustnej, zaleca się żucie gumy bezcukrowej, a w trudniejszych przypadkach – stosowanie substytutów śliny.
Pamiętaj także o regularnych przeglądach u swojego dentysty oraz o zabiegach fluoryzacji. Wszystko po to, by nie dopuścić do powstania ubytków wywołanych działaniem kwasów.
Dokładamy wszelkich starań, by publikowane na naszej stronie internetowej materiały informacyjne były zgodne z aktualną wiedzą medyczną. Stanowią one jednak tylko i wyłącznie ogólny materiał informacyjny i w żadnym wypadku nie mogą zastąpić konsultacji u lekarza.